مبارزه با تحریفات واقعه کربلا
تمام وقایع تاریخی و مذهبی به نوعی در خطر تحریف و تغییر هستند و این موضوع از واقعه عظیم کربلا که اثرات بسیار عمیقی در اسلام و جریان پیشرفت مسیر اسلام گذاشته نیز مستثنی نیست . به هر حال عقل حکم می کند که واقعه کربلا و عاشورا نیز هدف آماج تیرهای تحریف واقع شده باشد. پس به همین خاطر است که بزرگان و اندیشمندان زیادی در طول تاریخ به شفافیت و زدودن تحریفات و توهمات از واقعه کربلا کمر همت بستند که در زیر به برخی از این بزرگان اشاره ای می نماییم.
ثبت نام تور کربلا
ثبت نام کربلا.ثبت نام تور کربلا از تهران . تور کربلا و نجف هوایی زیارت کربلا انواع تور کربلا
مبارزه گسترده با تحریفات واقعه عاشورا و حواشی آن، به طور جدی از دوران مشروطه آغاز شد. علمای شیعه و برخی از روشنفکران، با انتشار کتابهای مستقل یا مقالات پراکنده، به مبارزه با تحریفها عاشورا برخاستند.[۸۴]
میرزا حسین نوری
در میان عالمان شیعی، نخستین حرکت جدی را باید از آنِ مرحوم محدث نوری دانست. تا پیش از آن، برخوردهای جدی با تحریفات عاشورا به چشم نمیخورد، یا سطحی و پراکنده بوده است.[۸۵]
محدث نوری در اواخر دوره قاجار میزیست. در آن دوران کتابهای حاوی مطالب سست، دروغ و بیپایه و مبتنی بر شنیدهها و برداشتها رواج یافته و نیز روضههای ناراست و منبرهای ناپیراسته و ناخالص، از هر جهت فراوان بود.[۸۶]
میرزا حسین نوری با توجه به تخصصش در حدیث و در پی گلایه یکی از عالمان هندوستان از دروغها و نادرستیهایی که در روضههای آن سامان راه یافته بود، پس از فراغت از تألیف کتاب «المستدرک الوسائل»، به نگارش «لؤلؤ و مرجان» همت گمارد و آن را در اواخر سال ۱۳۱۹ ق، یک سال پیش از وفاتش به اتمام رساند.[۸۷]
بیشتر مطالب کتاب، نقد کتاب مرحوم فاضل دربندی، با نام «اکسیر العباده فی اسرار الشهاده» است که به گفته پارهای از محققان، حاوی تحریفهای بسیاری است. گاهی هم به نقد روضة الشهدای ملا حسین کاشفی میپردازد که در آن زمان، از بیشترین اقبال برخوردار بوده و متن رسمی روضهخوانان به شمار میرفته است.[۸۸]
سید عبدالحسین شوشتری
وی کتاب «اکسیر السعادة فی اسرار الشهادة» را در سال ۱۳۱۹ق نگاشته و بسیاری از مطالب آن، نقد نوشتههای فاضل دربندی است.[۸۹]
شیخ محمد باقر خراسانی بیرجندی
کبریت احمر فی شرایط المنبر، نام کتاب خراسانی بیرجندی است که در سال ۱۳۳۰ ق نوشته شده و جامعتر از کتاب محدث نوری است. تمامی آداب منبر و مجالس وعظ، اعم از منبری، شنونده، بانی و... در کبریت احمر بیان شده است.[۹۰]
محدث قمی
محدث قمی کوشید تا «نفس المهموم» را بر اساس متون صحیح بنویسد و حادثه کربلا را بازسازی کند.[۹۱]
آیت الله شیخ عبدالکریم حائری
شیخ عبدالکریم حائری در باب عزاداری و بهخصوص خرافات و مسایل زاید و همچنین موضوعات خلاف شرع، بسیار حساس بوده و از آن جلوگیری میکرده است. چنانکه به گفته امام خمینی، شبیهخوانی را به دلیل اشکالات فراوانی که در آن میدید، به مجلس روضهخوانی مبدل کرد.[۹۲]
آیت الله بروجردی
آیت الله بروجردی، تفکرات ضد تحریفی داشته و کوشید رؤسای هیئتها را از تحریف بازدارد. ولی در نهایت، آنها بدان تمکین نمیکردند و خود را مقلد آیت الله، جز در ۱۰ روز محرم میدانستند و بر اساس روال همیشگی، وضعیت تداوم مییافت.[۹۳]
علامه سید محسن امین
مهمترین کتاب علامه سید محسن امین در موضوع مقابله با تحریف، رساله مختصر التنزیه لأعمال الشبیه است که در سال ۱۳۲۲ش. از سوی جلال آل احمد به فارسی ترجمه شد.[۹۴]
سید محسن امین با بهرهگیری از دو روش استقرای تاریخی و استناد به ادله اربعه فقهی، به بیان منظور خود و برهانی کردن آنها در رد برخی اعمال عزاداری میپردازد. او از لحاظ تاریخی، اعمالی چون قمهزنی، شاخ حسینی، جیغ زدن و فریاد کردن را در زمان قدرت شیعه همچون زمان آل بویه، غیرواقع میداند و از لحاظ فقهی، به آیاتی از قرآن چون آیه رفع حرج، روایاتی از امام صادق (ع) که از شیعیان خواسته زینت ائمه باشند، نه مایه سرافکندگی آنان، و روایت شریعت سهله سمحه و فتاوای مجتهدانی چون میرزای شیرازی، میرزای قمی و سید ابوالحسن اصفهانی و محمد حسین کاشف الغطاء و حرام دانستن هر کار مخالف عقل استناد میکند.[۹۵]
کتاب دیگر او در این باره «المجالس السنیه» است که بر اساس گفته خود مؤلف، هدف آن تصحیح اخبار نادرستی بوده که در منابر به ائمه نسبت میدادهاند. او در همین جهت، به نگارش کتاب لواعج الاشجان در ذکر مصیبتهای سیدالشهدا (ع) دست زده است.[۹۶]
امام خمینی
امام خمینی از روشنفکرانی که عزاداری را بیحاصل میدانستند، انتقاد میکرد و به شدت بر کسانی که در داخل حوزهها، فرهنگ عاشورا و عزاداری را بدون نگرش سیاسی مطرح و از آن هدفزدایی میکردند، حمله مینمود. او با این حال بر لزوم پیرایش و زدودن خرافات و روشهای ناپسند و ناصحیح از ساحت عزاداری اصرار میورزید و به آن فتوا داد و همگان را به این کار توصیه میکرد.[۹۷]
شهید مطهری
شهید مطهری در بیان تحریفهای عاشورا، و به ویژه در تحریف لفظی، بیشتر تحت تاثیر لؤلؤ و مرجان محدث نوری است، ولی در تحریف معنوی، به دغدغههای روشنفکران توجه دارد و بر اساس متون و آموزههای اسلامی، به طرح تحریفهای معنوی میپردازد و بحثهای مربوط به تحریف لفظی را نیز در راستای تبیین تحریفهای معنوی معرفی میکند.[۹۸]
مطهری به شدت از انحطاط اندیشههای مربوط به فلسفه قیام سیدالشهداء(ع) و فلسفه عزاداری و برداشتهای عوامانه از قیام، و نیز ورود شیوهها و مسایل غیردینی و ناهمخوان با روح تعالیم دینی و اسلامی، گلایه میکند.[۹۹]
شهید مطهری در این راستا، هر دو گروه عوام جاهل و عالمان خاموش را مسئول میشناسند و بر آنان خرده میگیرد و وظیفه آنان را یادآور میشود.[۱۰۰]
نعمت الله صالحی نجف آبادی
آیت الله صالحی نجفآبادی کتاب شهید جاوید را با هدف ارائه پاسخی عقلانی به چرایی و چیستی قیام امام حسین(ع) نوشت. او برداشتهای سنتی را به چالش کشید و آنها را موجب رکود جامعه و مانع الگوگیری از نهضت حسینی دانست. این کتاب، از جهات مختلف با مخالفتهای فراوانی به ویژه از سوی برخی نیروهای مبارز و مجاهد طرفدار امام خمینی و حتی روشنفکرانی چون دکتر شریعتی قرار گرفت. وی در این کتاب بیشتر به تحریفات معنوی نظر دارد.[۱۰۱]
علی صفایی حایری
آثار علی صفایی حایری، بیشتر درباره فلسفه عاشورا و عزاداری است. او تلاش میکند تحریفهای معنوی را معرفی کند و در جهت الگوسازی از شهیدان کربلا و روزآمد کردن شخصیت آنان قدم بردارد.[۱۰۲]
صفایی نظریههای شهادت و شفاعت را به معنای رضایت به قتل حسین(ع) دانسته و مردود میشمارد. نظریه تشکیل حکومت را که در شهید جاوید مطرح است، در تضاد با مسئله علم امام برمیشمارد و نظریه امر به معروف را از توضیح کامل حرکت امام ناتوان میشمارد و در مجموع، این تحلیلها را دربرگیرنده تمامی ابعاد قیام نمیداند.[۱۰۳]
آیت الله خامنهای
آیت الله خامنهای علاوه بر برشمردن برخی تحریفات معنوی درباره واقعه عاشورا، نسبت به روشهای غیرمتعارف عزاداری اعتراض کرده و در فتوایی، آنچه را موجب وهن گردد، دارای اشکال دانسته و به نوحه، مرثیهخوانی، سینهزنی و روضهخوانی توصیه میکند.
وی در سخنانی در محرم سال ۱۴۱۴ق، برخی اعمال چون قفلزنی، قمهزنی و سینهخیز رفتن به سمت حرم ائمه(ع) را به شدت نهی کرده و آنها را موجب وهن اسلام، تشیع و جامعه شیعی میداند: «این جعلی است. اینها چیزهایی است که از دین نیست. بلاشک خدا از این کارها راضی نیست. دست علمای سلف بسته بود، اما امروز حاکمیت اسلام است. ما نباید کاری کنیم که جامعه اسلامی برتر، یعنی جامعه محب اهل بیت(ع) در نظر مسلمانان عالم و غیرمسلمانان، به عنوان یک گروه آدمهای خرافی بیمنطق معرفی شود.»[۱۰۴]
جلال آل احمد
جلال آل احمد، همراه با چند جوان دیگر، انجمنی به نام «اصلاح عقاید دینی مردم» تشکیل داد. این انجمن به نفی اعمالی چون قمهزنی و قفلبندی میپرداخت.
او در آذر ۱۳۲۲ هـ.ش، رساله «التنزیه لاعمال الشبیه»، نوشته سید محسن امین را ترجمه و با نام «عزاداریهای نامشروع» در ۱۶ صفحه منتشر کرد. این کتاب از زاویهای دروندینی، به نفی برخی شیوههای عزاداری پرداخته است. چاپ کتاب، با واکنش سریع و خشمگینانه برخی بازاریان مواجه شد. جلال آل احمد در این باره میگوید: «خوش و خوشحال بودیم که انجمن یک کار انتفاعی هم کرده، نگو که بازاریهای مذهبی، همهاش را چکی خریدهاند و سوزاندهاند. این را بعدها فهمیدیم».[۱۰۵]
دکتر علی شریعتی
دکتر علی شریعتی در دو کتاب خود به نامهای «شیعه» و «حسین وارث آدم» به تحریفات عاشورا پرداخته است. بیشتر تحلیلهای دکتر شریعتی بروندینی و با نگاهی جامعهشناختی است. وی کارکرد عزاداری را «ذکر» دانسته است.[۱۰۶]
محمدرضا حکیمی
گفتمان غالب حکیمی، گفتمان عدالت است و او بیش از هر چیز، بر عدالت پا میفشرد. از این رو، عاشورا را نیز در این قالب تحلیل میکند. او با ادبیات خاص و حماسی خود، در این عرصه حضور مییابد و با همان نگاه، فرهنگ عاشورا و عزاداری شیعیان را به نقد میکشد و نسبت به از دست رفتن فرصتهای پیشین، اظهار تاسف میکند:[۱۰۷]
«افسوس که شیعه بیشتر بر مصایب عاشورا گریست و کمتر در مسایل عاشورا اندیشید. شیعه عاشورا را نگهداشت، لیکن درست نشناساند. آفرین بر او که نگاه داشت و دریغا از او که نشناساند و این در حالی است که قیام عاشورا در هر قطرهاش یک شعر ناب قوی، یک محتوای ژرف غنی، یک مکتب آموزنده انسانی، یک ترتیلخوانی بر آیات قرآنی، یک سجده ترنم نورانی، یک سیال حرکتآفرین اخلاقی و یک حماسه در صیرورت آهنگ بشری است»
برای اطلاع بیشتر می توانید به منبع زیر که مطلب بالا از آن اخذ شده مراجعه نمایید:
fa.wikishia.net
ثبت نام تور کربلا از تهران-تور کربلا هوایی تهران تور کربلا هوایی قیمت تور کربلا و نجف تور کربلا و نجف با هواپیما تور کربلا و نجف هوایی زیارت زیارت کربلا قیمت تور عتبات قیمت تور عتبات با هواپیما قیمت تور هوایی کربلا
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
درباره واقعه کربلا،
،